އިބޫ އެމް 29 މޭ 2025 (ބުރާސްފަތި) 07:43
8.8 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ޑިޖިޓަލް ފައިނޭންސް ހަބަކުން ހަގީގަތުގައި ޤައުމުގެ މުސްތަޤުބަލު އަލުން މާނަކުރެވިދާނެތަ - ނުވަތަ އެއީ އަނެއްކާވެސް ނުނިމި ދޫކޮށްލެވޭ ވައުދަކަށް ވެދާނެބާވައެވެ؟
ދުނިޔެމަތީ ފަތުރުވެރިންގެ ސުވަރުގެއިން ޑިޖިޓަލް ބާރުވެރިކަމަށް
2025 ގެ ކުރީކޮޅު، ދިވެހި ސަރުކާރުން ދުބާއީގެ އެމްބީއެސް ގްލޯބަލް އިންވެސްޓްމަންޓްސްއާ ގުޅިގެން ވަރަށް ބޮޑު ޕްލޭނެއް އިއުލާނުކުރިއެވެ: އެއީ މާލޭސަރަޖައްދުގައި 9 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ބްލޮކްޗެއިން އަދި ޑިޖިޓަލް އެސެޓް ފައިނޭންޝަލް ހަބެއް އިމާރާތްކުރުމެވެ. މި މަޤްޞަދަކީ ވަރަށް ބޮޑު ޕްރޮޖެކްޓެކެވެ - އެއީ ދިވެހިރާއްޖެ ޑިޖިޓަލް ފައިނޭންސްގެ ސަރަޙައްދީ އިސްވެރިއަކަށް ހެދުމެއްކަމަށް ސަރުކާރުން ބުނެއެވެ. އަދި އެއީ ފަތުރުވެރިކަމާއި މަސްވެރިކަމަށް ކުރަމުން އައި އިތުބާރުން މިނިވަންވުމެވެ.
ތަރައްގީކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނާގޮތުގައި މި އައު ސިޓީގައި ހިމެނޭނީ:
- ބްލޮކްޗެއިން އަށް ބިނާކޮށްފައިވާ މާލީ މަރުކަޒެއް
- އޭއައި ބޭނުންކޮށްގެން ހިންގާ ވިޔަފާރި ކުރުމުގެ ޕްލެޓްފޯމްތައް
- ފިންޓެކް އަދި ކްރިޕްޓޯ ސްޓާޓްއަޕްތަކުގެ އިންކިއުބޭޓަރުތައް
- ސްމާޓް ހައުސިންގ އަދި ޑިޖިޓަލް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ
- މާލީ އަދި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ދާއިރާއަށް އަމާޒުކޮށްފައިވާ ތައުލީމީ މުއައްސަސާތައް
މި މަޝްރޫއުގެ މިންވަރަކީ މީގެ ކުރިން ނުފެންނަވަރުގެ ބޮޑުޕްރޮޖެކްޓެކެވެ. ސަރުކާރުގެ އަންދާޒާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި މިއިން ހަތަރު އަހަރު ތެރޭގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖީޑީޕީ ތިން ގުނަ އިތުރުވާނެ އެވެ.
ވަޒީފާތަކާއި ހުނަރުތައް: އައު ޖީލެއްގެ މަސައްކަތްތެރިން
އެންމެ އަވަހަށް ފެންނާނެ އަސަރުތަކުގެ ތެރޭގައި ވަޒީފާގެ ފުރުޞަތުތައް ހިމެނެއެވެ. އަންނަނިވި ދާއިރާތަކުން އެތައްހާސް އައު ވަޒީފާތައް އުފެދިދާނެއެވެ:
- ޓެކްނޮލޮޖީ ތަރައްޤީކުރުން
- މާލީ އަދި ބްލޮކްޗެއިން ހިންގުންތައް
- ޤާނޫނީ އަދި ކޮމްޕްލަޔަންސް ޚިދުމަތްތައް
- ސްމާޓް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ މެނޭޖްކުރުން
- ތަޢުލީމާއި ތަމްރީނު
އެހެންނަމަވެސް މި ކުރިއެރުމަށް ޓެކްނޮލޮޖީއަށް އަހުލުވެރި މަސައްކަތު ބާރެއް ބޭނުންވެއެވެ. މިހާރު ދިވެހިރާއްޖޭގައި މި ދާއިރާތަކުގައި އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ރާއްޖޭގެ ޕްރޮފެޝަނަލުން ނެތެވެ. ތަޢުލީމާއި ތަމްރީނަށް އަމާޒުކޮށްގެން އިންވެސްޓްނުކޮށްފިނަމަ، ގިނަ މުސާރަ ރަނގަޅު މަޤާމުތައް ބޭރުގެ މީހުންނަށް ދާނެއެވެ.
ޕްރޮޖެކްޓް ނިމުމުގެ ކުރިން ދިވެހިން އަޕްސްކިލްކުރުމަކީ - ޚާއްޞަކޮށް ޒުވާނުން - ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ ޔުނިވަރސިޓީތަކާއި ވޮކޭޝަނަލް އިންސްޓިޓިއުޝަންތަކުން ދުނިޔޭގެ ފިންޓެކް ދާއިރާގެ ބޭނުންތަކާ ގުޅޭގޮތަށް މަންހަޖުތައް އަލުން އެކުލަވާލަން ޖެހިދާނެއެވެ.
ފަތުރުވެރިކަމަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވެފައިވާ އިގްތިސާދެއް ތަފާތުކުރުން
ފަތުރުވެރިކަމުން ޖީޑީޕީގެ ގާތްގަނޑަކަށް 30% އާއި ބޭރު ފައިސާގެ އާމްދަނީގެ 70% ލިބެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއީ ޝޮކްތަކަށް ނާޒުކު އެއްޗެކެވެ - ބަލިމަޑުކަމުން ފެށިގެން ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި މޫސުމީ ދަށްވުންތަކާ ހަމައަށެވެ.
ޑިޖިޓަލް ފައިނޭންސް ހަބުން ދައްކައިދެނީ ގައުމުގެ އިގްތިސާދު ތަފާތުކުރުމުގެ މަގެކެވެ. ބައިނަލްއަގްވާމީ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޖަޒުބުކޮށް، 24/7 ޑިޖިޓަލް ޖާގައެއްގައި މަސައްކަތްކުރުމުން އެއިން:
- ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަރޯސާވެފައިވާ ބޭރު ފައިސާގެ ބަރޯސާވުން މަދުކުރެވިދާނެ
- މާލީ ޚިދުމަތްތަކުން ލިބޭ ޓެކްސްގެ އާމްދަނީ އިތުރުކުރެވިދާނެ
- ދެމެހެއްޓެނިވި ރިމޯޓް-ބޭސްޑް އިންޑަސްޓްރީތައް އުފެއްދިދާނެ
- ދިވެހިރާއްޖެއަށް ހަމައެކަނި ޗުއްޓީ ހޭދަކުރާ މަންޒިލަކުން އޭޝިޔާއާއި މެދުއިރުމަތީގެ ދެމެދު ޑިޖިޓަލް މާލީ ދޮރާށްޓަކަށް ބަދަލުވެވިދާނެއެވެ.
ކަންބޮޑުވުންތަކާއި ގޮންޖެހުންތައް
އެ ވައުދުތަކާއެކު، މި މަޝްރޫއުން ސީރިއަސް ސުވާލުތަކެއް އުފައްދައެވެ:
- ޙަގީގަތުގައި ފައިދާވަނީ ކޮންބަޔަކަށް؟
ހަބުން އުފެދޭ މުއްސަނދިކަން އާންމު ރައްޔިތުންނަށް ފޯރާނެހެއްޔެވެ، ނުވަތަ އިންވެސްޓަރުންނާއި އެލީޓް ގްރޫޕްތަކުގެ މެދުގައި އެކަނި ފެތުރިގެންދާނީ ހެއްޔެވެ؟ ތިމާވެށްޓާ ރައްޓެހި ގޮތެއްގައި ދެމެހެއްޓެނިވިދާނެހެއްޔެވެ؟
މާލޭ ސަރަހައްދުގައި މިފަދަ ބޮޑު މިންވަރެއްގެ މަޝްރޫއަކުން ބިން ބޭނުންކުރުމާއި، ގޮނޑުދޮށް ގިރުމާއި، ފެން އިސްރާފުވުމާ ގުޅޭގޮތުން ކަންބޮޑުވުންތައް އުފެދެއެވެ - ހާއްސަކޮށް ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމުގެ ނުރައްކަލާ ކުރިމަތިލާންޖެހިފައިވާ ޤައުމެައުމެއްގައި.
ރެގިއުލޭޝަން ތައްޔާރުވެފައިވޭތަ؟
ޑިޖިޓަލް ފައިނޭންސްގެ ނިޒާމަކަށް - ހާއްސަކޮށް ކްރިޕްޓޯ އަދި ބްލޮކްޗެއިންއަށް އަމާޒުކޮށްފައިވާ ނިޒާމަކަށް - މަކަރާއި ހީލަތް ހުއްޓުވުމަވުމަށާއި، ޑޭޓާ ރައްކާތެރިކުރުމަށާއި، ހާމަކަން ކަށަވަރުކުރުމަށް ވަރުގަދަ ޤާނޫނީ އޮނިގަނޑުތަކެއް ބޭނުންވެއެވެ. މިހާރު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ފައިނޭންޝަލް ޓެކްނޮލޮޖީއާ ގުޅޭ ވަރުގަދަ ގާނޫނުތަކެއް ނެތެވެ.
- އާންމު ދިރިއުޅުމަށް ބަދަލު ގެނެވިދާނެހެއްޔެވެ؟
- އާންމު ދިވެހިންނަށް، މީގެ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑު ބަދަލެއް ގެނެސްދޭ އެއްޗަކަށް ވެދާނެހެއްޔެވެ.
އަވަސް މާލީ ޚިދުމަތްތައް: ފައިސާ ދެއްކުމާއި، ރެމިޓެންސްއާއި، ލޯނުތައް އަވަސްވެ، އަގުހެޔޮވެ، އަދި ފަސޭހައިން ލިބެން ހުންނާނެއެވެ.
އައު ވިޔަފާރިވެރިކަން: ޒުވާން އީޖާދުކުރާ ފަރާތްތަކަށް އެޕް ތަރައްގީކުރުމާއި، ޑޭޓާ އެނަލިޓިކްސްއާއި، ޑިޖިޓަލް ޕްލެޓްފޯމްތަކުގައި އައު ފުރުސަތުތައް ފެނިދާނެއެވެ.
އާބާދީ ތަރައްގީވުން: ސްމާޓް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރއިން ދަތުރުފަތުރާއި، ހަކަތައާއި، އިންޓަރނެޓް އެކްސެސް ރަނގަޅުކޮށް، ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކޮށްދޭނެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް ގިނަ ކަންތައްތައް ބިނާވާނީނީ ތަރައްގީ ކިހާ ހިމެނުންތެރި ގޮތަކަށްތޯއެވެ؟ - އަދި ރާއްޖޭގެ މީހުންނަށް މި ޑިޖިޓަލް މުސްތަގުބަލުގައި ހަގީގީ ބައިވެރިވުމެއް ދެވޭނެތޯއެވެ.؟
އުންމީދެއްތަ ނުވަތަ ހައިޕެއްތަ؟
ޑިޖިޓަލް ފައިނޭންސް ހަބަކީ ހަމައެކަނި އިމާރާތްކުރުމުގެ މަޝްރޫޢެއް ނޫނެވެ - އެއީ ޤައުމީ ބަދަލުވުމުގެ ހިތްވަރުގަދަ ތަޞައްވުރެކެވެ. ހާމަކަމާއި، ދެމެހެއްޓެނިވިކަމާއި، ތަޢުލީމަށް ފުން އަމާޒެއް ބަހައްޓައިގެން ތަންފީޒުކޮށްފިނަމަ، އެއިން ދިވެހިރާއްޖެ ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި މުހިންމު ގައުމަކަށް ވުމުގެ އައު ޒަމާނަކަށް އުފުލައިދެވިދާނެ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް ރަނގަޅަށް ޕްލޭންކޮށް، އެންމެންނަށް ހިމެނޭ ސިޔާސަތުތަކެއް ނެތި، އެއީ އަގުބޮޑު، މަގްސަދު ގެއްލިފައިވާ ފާހަގައަކަށް ވެދާނެއެވެ.
އަހަރުމެންގެ ދިވެހިރާއްޖެ ވަނީ ކަފިހިހުރަހެއްގެ މެދުގައެވެ، މުއްސަނދިންނަށް ބިނާކުރުން، ނުވަތަ މުސްތަގުބަލަށް ބިނާކުރުން ހެއްޔެވެ. ނުވަތަ އެއީ އަނެއްކާވެސް ނުނިމި ދޫކޮށްލެވޭ ދޮގު ވައުދަކަށް ވެދާނެބާވައެވެ.
