ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ގެންގުޅޭ އަވައްޓެރި ދެ ޤައުމު ކަމުގައިވާ، ދެކޮޅުވެރިކަމާއި ވާދަވެރިކަމުގެ ތާރީހެއް އޮތް އިންޑިއާ އާއި ޕާކިސްތާން އަނެއްކާވެސް ހަނގުރާމައަކާ ހަމައަށް ނުރައްކާތެރި ގޮތެއްގައި ކައިރިވަމުންއެބަ ދެއެވެ. ކުދިކުދި ހަމަނުޖެހުންތަކާއި، ސިފައިން އިތުރުކުރުމާއި، އަދި ސިޔާސީ ގޮތުން އުފެދެމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން މި ސަރަޙައްދު ވަނީ ނާޒުކު ހިސާބަކަށް ގޮސްފައެވެ - މިފަހުން މިސައިލުންވެސް ހަމަލާދީފިއެވެ. އަދި މިހަގުރާމައިގެ ނަތީޖާ ދެކުނު އޭޝިޔާއިން ބޭރަށްވެސް ފޯރާފާނެކަމަށް ދިރާސާކުރާ ފަރާތް ތަކުން އަންނަނީ ބުނަމުންނެވެ.

ހަނގުރާމައެއް ފެށިއްޖެނަމަ، އެއީ ހަމައެކަނި ދެ ޤައުމެއްގެ މެދުގައި އޮތް ހަމަނުޖެހުމަކަށް ނުވާނެއެވެ. އެއީ މުޅި ސަރަޙައްދެއްގެ އިޤްތިޞާދަށާއި، ސަލާމަތަށާއި، މުސްތަޤުބަލަށް ނުރައްކާވެދާނެ ކަމެކެވެ - ޚާއްޞަކޮށް އިންޑިޔާ ކަނޑުގެ ކުދި، ނާޒުކު ޤައުމުތަކަށެވެ.

އަހަރުމެން ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ސަބަބު
ހަނގުރާމަފެށި އިންޑިއާ ކަޑުގެ އަދި ރާއްޖެ ހިމެނޭ ސަރަހައްދުގައި އަބަދުވެސް މޮނިޓަރ ކުރަމުންދާ އިންޑިއާ ނޭވީ އުޅަދުފަހަރަށް ޕާކިސްތާނުން ހަމަލާ ތަކެއްދީފިނަމަ ދިވެހިރައްޔިތުން މުސްތަގުބަލު ނުރައްކަލުގަ ވާނެކަން ކަށަވަރެވެ. ހަނގުރާމައަކުން އަހަރުމެންނަށް ތަޢުލީމާއި، ވަޒީފާއާއި، ކާބޯތަކެތީގެ، ދަތުރުފަތުރު ކުރުމުގެ ފުރުސަތުތަކަށް ގެއްލުން ލިބޭނެއެވެ.

އިންވެސްޓަރުން:
ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ވިޔަފާރިއާއި، ފަތުރުވެރިކަމާއި، ޓެކްނޮލޮޖީ ސައުވީސް ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ނެތިހިގައިދާނެއެވެ. ސަރަޙައްދުގެ މާކެޓްތަކުގައި އިތުބާރު ގެއްލުމުގެ ނުރައްކާ ކުރިމަތިވާނެއެވެ - ޚާއްޞަކޮށް އިންޑިއާ އާއި ޕާކިސްތާނުގައި، އަދި ހަމައެހެންމެ ދިވެހިރާއްޖެ، ސްރީލަންކާ އަދި ބަންގްލަދޭޝްގައިވެސް މެއެވެ. އަދި އިންޑިއާ ކަނޑުގެ ސަޕްލައި ޗެއިންތަކާއި ހަކަތަ އުފުލާ މަގުތަކަށް ހުރަސްއެޅޭނެއެވެ.

ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތައް:
ހަނގުރާމައަކުން އޭޝިޔާގެ ހަމަޖެހުން ގެއްލި، ޑިޕްލޮމެޓިކް ގުޅުންތަކަށް ބުރޫއަރައި، އަދި ދުނިޔޭގެ ނިއުކްލިއަރ މުޢާހަދާތަކަށް ނުރައްކާވެދާނެއެވެ. ސާކް، ބިމްސްޓެކް އަދި އައިއޯއާރްއޭ ފަދަ ގިނަ ފަރާތްތަކެއް ބައިވެރިވާ މަންޗަތައް ބަލިކަށިވެގެންދާނެއެވެ. އަދި ސުލްޙަ ޤާއިމުކުރުމާއި މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާ ގުޅޭ އެއްބާރުލުން ވަގުތީގޮތުން ހުއްޓުމަކަށް އައިސްދާނެ - ނުވަތަ އެއްކޮށް ދޫކޮށްލެވިދާނެއެވެ.

އިންޑިޔާ ކަނޑުގެ ކުދި ޤައުމުތައް:
ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަރޯސާވެފައިވާ އިޤްތިޞާދުތަކަށް (ދިވެހިރާއްޖެ، ސީޝެލްސް، މޮރިޝަސް) ވައިގެ ސަރަޙައްދުތައް ބަންދުކުރުމާއި ސަރަޙައްދުގެ ރައްކާތެރިކަން ގެއްލުމުގެ ސަބަބުން ނުހަނު ބޮޑު ގެއްލުމެއް ވާނެއެވެ. މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާ ކުރިމަތިލުމާއި، ދަރަނި ލުއިކޮށްދިނުމާއި، އަދި ސަރަޙައްދުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީއަށް ދުނިޔޭގެ ސަމާލުކަން ކުޑަވެގެންދާނެއެވެ. ކަނޑުގައި ސިފައިންގެ ޙަރަކާތްތައް އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުން މަސްވެރިކަމަށާއި، މިނިވަންކަމަށާއި، ކަނޑުގެ ދަތުރުފަތުރުގެ މިނިވަންކަމަށް ނުރައްކާވެދާނެއެވެ.

ސުލްޙައިގެ މަޝްވަރާތައް ނުބޭއްވެނީ ކީއްވެ؟
ނުރައްކާތެރިކަން އޮތް ނަމަވެސް، ރަސްމީ ސުލްޙައިގެ މަސައްކަތްތައް ވަނީ ހުއްޓިފައެވެ. އެއިީކީއްވެ؟
ރައްޔިތުންގެ މައްޗަށް ސިޔާސަތު އިސްކުރުން: ދެ ޤައުމުގެ ޤައުމިއްޔަތަށް ލޯބިކުރާ ލީޑަރުން ތާއީދު ހޯދަނީ އެއްބަސްވުމަކަށް އައުމުގެ ބަދަލުގައި ހަމަނުޖެހުން އާލާކޮށްގެންނެވެ.
އިތުބާރު ނެތުން: ކޮންމެ ފަރާތަކުންވެސް އަނެއް ފަރާތް ދެކެނީ ވުޖޫދަށް ނުރައްކާވާ ފަދަ ބަ ބިރުވެރި ފަރާތެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
އެކުވެރިންގެ ފަރާތުން ޕްރެޝަރެއް ނެތުން: ދުނިޔޭގެ ބާރުވެރި ޤައުމުތަކުގެ ސަމާލުކަން އަމާޒުވެފައިވަނީ ޔުކްރެއިން، ގައްޒާ އަދި އިރުމަތީ އޭޝިޔާއަށެވެ.
ޓެރަރިޒަމާއި އެކަކު އަނެކަކަށް ތުހުމަތުކުރުން: ޕްރޮކްސީ ގްރޫޕްތަކާއި ދައުލަތްތަކުން އެކަކު އަނެކަކަށް ކުރާ ތުހުމަތުތަކުގެ ސަބަބުން ޙަޤީޤީ ޑައިލޮގްއަކަށް ހުރަސްއެޅެއެވެ.

2025 ގައި ހަނގުރާމައިގެ ނުރައްކާތައް
1. ދެކުނު އޭޝިޔާ އަދި އިންޑިޔާ ކަނޑު ސަރަޙައްދުގައި ފަތުރުވެރިކަން ހުއްޓުން.
2. ކަރަންޓު ވިއުގަތަކާއި، ވައިގެ ބަނދަރުތަކާއި، މާލީ ނިޒާމުތަކަށް ސައިބަރ ހަމަލާތައް.
3. އިންޑިޔާ ކަނޑުގައި ކަނޑުމަތީ ހަނގުރާމަ - ތެލާއި، މުދަލާއި، އަދި އިންޓަރނެޓް ކޭބަލްތަކަށް އަސަރުކުރުން.
4. ނިއުކްލިއަރ ހަނގުރާމައިގެ ނުރައްކާ އިތުރުވުން: އެންމެ ބޮޑު ބިރުވެރިކަން - މިލިއަނުން މީހުން މަރުވުން.
5. ތިމާވެށްޓަށް ކުރާ އަސަރު: ރޭޑިއޭޝަނާއި، މީހުން ގެދޮރު ދޫކޮށް ދިއުމާއި، އަދި ފެން ތަޣައްޔަރުވުން.

ކުރެވިދާނެ ކަންތައްތައް
ސޯޝަލް މީޑިއާ، ދަރިވަރުންގެ ޖަމާޢަތްތައް، އަދި ޒުވާނުންގެ ނެޓްވަރކްތައް މެދުވެރިކޮށް ސުލްޙައަށް ގޮވާލުން.
އޮންލައިންކޮށް ދޮގު މަޢުލޫމާތާއި ޤައުމިއްޔަތުގެ ޕްރޮޕެގެންޑާއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރުން.
ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ނައްތާލުމަށާއި ސުލްޙަވެރި ތަޢުލީމަށް ގޮވާލާ ދުނިޔޭގެ ކެމްޕޭންތަކުގައި ގައުމީލެވެލްގައި ބައިވެރިވުން.
ސަރުކާރުން: ރައްޔިތުންނަށް ކާބޯތަކެތީގެ ދަތިނުވެ ރައްޔިތުންނަށް އިތުބާރާ ކަށަވަރުކަން ހޯދައިދީ ކަށަވަރުކޮށް ދިނުން. ދަތުރުފަތުރު ކުރުމުގައި ސަމާލް ވުވަށާއި، ދިވެހި ރައްޔިތުން ހޭލުންތެރި ކުރުން އަވަސްކޮށް މާސް މީޑިއާ ކެމްޕެއިނެއް ފެއްޓުން. އަދި ރާއްޖޭގައި އިންވެސްޓް ކޮށްގެންއުޅޭ ފަރާތްތަކަށް އިތުބާރާ ޔަގީންކަން ކަށަވަރު ކޮށްދިނުން.

އިންވެސްޓަރުންނަށް:
ނުރައްކާތެރި ސަރަޙައްދުތަކުން ދުރަށް ޕޯޓްފޯލިއޯތައް ތަފާތުކުރުން.
ސުލްޙަ އާއި ސަރަޙައްދީ ތަރައްޤީއަށް މަގުފަހިކުރާ އަޚްލާޤީ އިންވެސްޓްކުރުމުރުމުގައި ބައިވެރިވުން.
އިންޑިޔާ ކަނޑުގެ ނާޒުކު އިޤްތިޞާދުތަކުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ދާއިރާތަކަށް އެހީތެރިވުން.

ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކަށް:
- އދ. ގެ މެދުވެރިކަމާއި، ސާކް އަލުން އާރާސްތުކުރުމަށާއި، ސަރަޙައްދީ ހަނގުރާމަ ހުއްޓުވުމުގެ މުޢާހަދާތަކަށް ބާރުއެޅުން.
- ސުލްޙައިގެ މަސައްކަތްތަކަށާއި، ޒުވާނުންގެ ޕްރޮގްރާމްތަކަށާއި، އަދި މަދަނީ ޑައިލޮގް މަންޗަތަކަށް ފަންޑުކުރުން.
- ސަރަޙައްދީ ހަމަނުޖެހުމެއް ދިމާވެއްޖެ ޙާލަތެއްގައި ކާރިސާއާ ކުރިމަތިލުމުގެ ރޭވުންތައް ހަރުދަނާކުރުން.

އިންޑިޔާ ކަނޑުގެ ކުދި ޤައުމުތަކަށް:
- އިންޑިޔާ ކަނޑަކީ ވަކި ފަރާތަކަށް ނުޖެހޭ ސަރަޙައްދެއްގެ ގޮތުގައި އިޢުލާންކުރުމަށް ގޮވާލުން.
- އާސިއާން، އެފްރިކާ ޔޫނިއަން އަދި ޕެސިފިކް ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކާއެކު އިއްތިހާދުތައް އުފައްދައި ސުލްޙައަށް ގޮވާލުން.
- އިޤްތިޞާދީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ވިއުގަތަކާއި ކުއްލި ޙާލަތުގައި ބޭނުންކުރާނެ ޑިޕްލޮމެޓިކް އޮޕްޝަންތައް ތައްޔާރުކުރުން.

ވަގުތު ދަނީ ކުޑަތަން ވަމުން 
އިންޑިޔާ އާއި ޕާކިސްތާން އަނެއްކާވެސް ހަނގުރާމައަކަށް ދާނަމަ، އޭގެ ސަބަބުން އޭޝިޔާ އާއި އިންޑިޔާ ކަނޑު ސަރަޙައްދުގެ އަސާސްތައް ހެލިފެލިވެގެންދާނެއެވެ. ދިވެހިހުރިހާރައްޔިތުން ގެއްލުމާ ކުރިމަތިލާނެއެވެ. ވިޔަފާރިތައް ހަލާކުވެގެންދާނެއެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ދުމުގެ ތެރޭގައި ކުދި ޤައުމުތައް ހަނދާން ނެތި ވިއްސިވިހާލިވެދާނެއެވެ.

ސުލްޙަވެރިކަމަކީ ހަމައެކަނި އަޚްލާޤީ ޚިޔާރެއް ނޫނެވެ - އެއީ ދިރިހުރުމުގެ ސްޓްރެޓެޖީއެކެވެ.
މިހާރު ވަނީ ދުނިޔޭގެ މުޖުތަމަޢުން، އަދި ޚާއްޞަކޮށް ދެކުނު އޭޝިޔާގެ ޒުވާން ޖީލުން، މި ނުރައްކާތެރި މަގު ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް ގޮވާލަންޖެހޭ ވަގުތު އައިސްފައެވެ.